نقاشی و درمان روانی در کودک

نقاشی و درمان روانی در کودک : نقاشی تنها وسیله تشخیص و ناسازگاری کودک نیست ، بلکه خود عامل بالقوه خلاقیتی است که وسیله درمان موثری هم می شود – خواه بدین صورت که از آن، به تنهائی ، به عنوان طريقه رشد و پختگی فکری و عاطفی کودک ، و خواه به صورت وسیله ارتباطی به منظور ژرف شدن در رابطه بین کودک و بزرگسالان استفاده شود .

نقاشی و درمان روانی در کودک : روان درمانی بوسیله نقاشی توسط اشترن پیشنهاد و بکار گرفته شد. او بود که در اواخر جنگ دوم جهانی در پاریس نخستین کارگاه نقاشی برای کودکان را هنوز هم بکار خود ادامه می دهد پایه گذاری کرد.

بزرگسالانی که این روش را قبول کرده اند به کودکان آزادی کامل برای بیان هر چیزی می دهند.

اما خودشان هم برای آماده کردن وسائل و یا کمک فکری به کودکان در کارگاه حاضر می شوند.

ولی هرگز حالت شخصی را ندارد که برای نظارتی کسل کننده در کنار کودکی می ماند که در حال نقاشی است ،

بلکه برعکس با توضیح راجع به قلم مو و طریقه بکارگیری آن و یا صحبت راجع به مسائل مختلف ،

و یا رفتاری که باعث تشکیل و آرامش خاطر و یا حرکت و جنبش کودکان شود ، محیطی را پدید می آورند

که کودک بتواند براحتی بطور فردی، و یا در کنار دیگران اظهارنظر کند.

این روش بدون آنکه معانی نقاشیهای کودک را برایش روشن کنیم ، باعث به حرکت در آمدن روند آزادسازی کودک می شود ،

و در جریان تکمیل خلاقیت در حالتهای نامنظم کودک ، نوعی بهبودی حاصل می گردد.

نقاشی و درمان روانی در کودک : “اشترن ” می گوید : نقاشی به عنوان وسیله یی برای روان درمانی ،

بیشتر برای کودکان کم سازگار، نا ثابت و عقب مانده ، آموزش مناسبی است و نتیجه یی که از این کار حاصل می شود ،

اعجاب انگیز است زیرا نقاشی به کودک امکان می دهد که قدرت و قابلیت خلاقیت خود را بشناسد

و در نتیجه حل مشکلات آموزشی برایش سهل تر جلوه کند. و چون حالت تعادلی برای مشکلات اجتماعی

و خانوادگی پیدا کرده ، از کمبودهایی که نسبت به خواهران و برادرهایش دارد کم تر رنج می برد.

برای کودکانی که نقص عضوی سطحی دارند، نیز نقاشی بهترین وسیله درمان است. در موارد

نقص عضو بارزتر هم ، نقاشی امدادگر گرانبهائی است. از نظر ارتباط روانکاوی نیز کودک با وجود

بزرگسالی که تمام احساسات او را به جنب و جوش وا می دارد ، تجربه تازه یی را می آزماید .

کودک در این رابطه نیز مثل هر ارتباط تازه یی بین افراد ، رفتاری در پیش می گیرد که معمولا”

در محیط خانواده و مدرسه دارد، و چون روان درمان شخص بالغی است ، بنابر این از دیدگاه کودک ،

مانند پدر یا مادر او جلوه می کند و پس از اولین جلسه ها ، کودک نسبت به او همان رفتاری را خواهد داشت که نسبت به والدینش دارد.

نقاشی و درمان روانی در کودک :اختلافی که بین تجزیه و تحلیل روانی و دیگر طریقه های درمانی وجود دارد، این است که در تجزیه و تحلیل روانی،

روانکاو با کودک در جستجوی دلایل ترس و دلهره و تضادهایی برمی آید که در رفتارهای کودک ظاهر می شود .

طريقه معالجه نیز به این صورت است که روانکاو تمام تمایلات و مشکلات سرکوب – شده بیمار را

که در ناخودآگاه جای گرفته اند برایش بیان می کند. بدین ترتیب ،

وقتی بیمار از فرایندهای مزاحم آزاد شود، می تواند دوباره شخصیت خود را بر پایه های استواری بنا سازد .

نقاشی و درمان روانی در کودک : اگر این ارتباط مثبت باشد، بیمار دارای استقلال جدیدی می شود و دیگر احتیاجی به هدایت

روانکاو نخواهد داشت . در مرکز این ارتباط، نقاشی، زبانی است که برای کودکان

کمتر از ده ساله موثرتر از صحبت کردن است.

زیرا ساختار زبان گفتاری چنان پیچیده است که کودک خردسال نمی تواند به چالاکی از آن استفاده کند،

او مخصوصا” هنگامی که می خواهد با یک بزرگسال صحبت کند، می کوشد به طریق صحیح

و قابل فهمی مطالب را بیان دارد، ولی از آن جا که خیلی کم با اصطلاحات زبان گفتاری آشناست ،

مجبور است ساکت بماند و چیزی نگوید – در حالی که خیلی چیزها برای گفتن دارد .

اما زبان رسم و نقاشی برای کودک متناسب تر و از نظر او دارای محتوای بیانی آگاهانه و ناخود آگاهانه بیشتری است.

بنابر این نقاشی ، وسیلهء بیان ممتازی است و این دیگر وابسته به بزرگسالان است که بتوانند از آن به نحوی هوشمندانه استفاده کنند.

و در نخستین مرحله درمان ، کودک ، پس از ترسیم نقاشیهای درست و قشنگی که فاقد معنی است ،

کم کم قراردادها را رها می کند و چیزهایی می کشد که می شناسد و می خواهد نظر خود

را بدین ترتیب بیان کند. متخصص روان درمانی در موقعیتهای مناسبی که کودک آمادگی قبول و

درک معانی و تعبیرهای نقاشی اش را داشته باشد ، آنها را برای کودک بازگو می کند. او از طریق روند

مشابهی که نسبت به بزرگسالان با کمک صحبت کردن عملی می شود ، وقتی که کودک یک

“روش دفاعی” را نسبت به کارشناس روان درمانی قبول می کند، یعنی هنگامی که تعبيرات او را

که ناشی از ارتباط بحرانی او با والدین و یا خواهر و برادرها و یا خودش می شود ، نمی پذیرد، دیگر نقاشی

با معنی یعنی در ارتباط با درون خود ترسیم نمی کند و به ترسیم شکل های قشنگ ولی کمتر بیانگر

معانی درونی می پردازد. اما کودکانی وجود دارند که در این نوع ارتباط از استعداد فراوانی برای تجدید

فعالیت بهره مندند مانند پسر ۹ ساله یی که نقاشی تصویر “ز” را کشیده است و به طور ناخودآگاه

سه قسمت مختلف از حالات روانی “من” و “من برتر” و “او” را به نحوی بسیار موثر نشان داده است :

اطاقهای چوبی و چترهای آفتابی که در کنار هم به ترتیب روی پلاژ قرار گرفته اند،

نشان دهنده “من برتر” و یا

اصول اخلاقی است . در این قسمت محیط کاملا” آرام است ولی هیچ اثری از زندگی در آن دیده نمی شود ،

زندگی خشن و پرحادثه در طبقات زیرین جریان دارد . در قسمت وسط ، یک کشتی قرمز رنگ و

مجهز به توپ بزرگ ، با یک نهنگ سیاه رنگ که آب زیادی از دهانش پرتاب می کند، مواجه است .

کشتی محکم است و هیولای دریائی هم حالتی خصمانه دارد و به نظر می رسد که حادثه یی اتفاق خواهد افتاد.

این جا قسمت “من” است که امکان ظاهر شدن به طغیانهای خشن، به صورت واضح ، نمی دهد.

اگر قرار باشد پیکاری که در سطح آب اعلام شده ، جریان یابد، در زیر آب یعنی در قسمت “آن ” جریان می یابد.

و این مبارزه یی بس دشوار است، زیرا شکارچی دریائی به تنهایی باید با همه ساکنین آب که

بسیار زیاد و بد شکل – درست مانند ترسها و دلهره های این پسر ۹ ساله – هستند، بجنگد .

البته الزامی ندارد که درمان به صورت فردی انجام گیرد ، بلکه می توان چندین کودک را به طور گروهی درمان کرد.

در این صورت نیز نقاشیهای کودکان، نقش ارتباطی بین حالتهای روانی و محتویات عاطفی آنها را

برعهده دارد و تعبیرهای هر نقاش را باید به همه افراد گروه اطلاع داد. در هر حال، وقتی معانی نقاشیها،

به گروه اطلاع داده می شود ، برای همه افراد گروه ثمربخش است، زیرا این موضوع باعث به حرکت آمدن یک سلسله عملها و عکس العملهایی می شود که برای هر یک از افراد، در جهت بهتر دیدن افکار خود و نیز برای آگاه شدن شان از نقطه نظرهای دیگران و کسب رفتاری جدید ، تجربه شده و مخصوصا” ایجاد چنان همبستگی گروهی که امکان مقابله با ترسهای قدیمی را فراهم می آورد، لازم به نظر می رسد.

نقاشی و درمان روانی در کودک
200

آموزشگاه تا اطلاع ثانوی تعطیل میباشد و تمامی کلاسها بصورت آنلاین برگزار میشود.

آموزشگاه تخصصی نقاشی کودک موناگلابی
تهران/سعادت آباد
تلفن تماس88564740
اینستاگرامmonagolabiart پیج ویدئو ها monagolabiart_
وب سایت www.monagolabiart.ir
در آموزش نقاشی کودک نباید از کپی استفاده کرد .نباید عکس یا نقاشی برای کودک گذاشت.
در شیوه آموزش به سبک خیالک نگاری اصلا از کپی استفاده نمیشود.
In the case of painting training for kids, no copy must be used. Niether picture nor painting must be considered for kids. No copy is used in my training method at all